Jakie są kary za posiadanie narkotyków ?
W okresie letnim, sprzyjającym kontaktom towarzyskim, poznając nowych ludzi, spędzając czas w gronie znajomych, niejednokrotnie pojawiają się używki, w tym narkotyki. Nie zagłębiając się w aspekty fizykochemiczne substancji, wpływu na organizm ludzki, należy podkreślić, iż posiadanie środków odurzających i substancji psychotropowych jest – bez posiadania odpowiedniego zezwolenia – nielegalne, zagrożone sankcją karną.
W okresie letnim, sprzyjającym kontaktom towarzyskim, poznając nowych ludzi, spędzając czas w gronie znajomych, niejednokrotnie pojawiają się używki, w tym narkotyki. Nie zagłębiając się w aspekty fizykochemiczne substancji, wpływu na organizm ludzki, należy podkreślić, iż posiadanie środków odurzających i substancji psychotropowych jest – bez posiadania odpowiedniego zezwolenia – nielegalne, zagrożone sankcją karną.
Co zrobić, kiedy zostaniemy zatrzymani z substancjami kontrolowanym, których obrót jak i posiadanie jest zakazane ? Podkreślenia wymaga fakt, iż każde zachowanie, każdy czyn będzie oceniane indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy jak również tych, dotyczących sprawcy. Istotne znaczenie mają nie tylko okoliczności zatrzymania lecz również posiadana ilość jak i rodzaj substancji. Najlepiej przy tym skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej.
Zgodnie z normą ujętą w art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, posiadanie (wbrew przepisom ustawy) środków odurzających i substancji psychotropowych jest zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3, przy czym posiadanie znacznej ilości środków odurzających i substancji psychotropowych zagrożone jest karą od 1 roku do 10 lat pozbawienia wolności. W przypadkach mniejszej wagi, sprawca podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Analizując wydawane wyroki, można wskazać na pewną prawidłowość w orzecznictwie sądów tj. iż przy posiadaniu od kilku do kilkunastu porcji narkotyków np. marihuana, amfetamina, tabletka ecstasy, sądy często orzekały karę od kilku miesięcy do 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby od 2 do 5 lat.
W przypadkach mniejszej wagi, tj. przy posiadaniu niewielkiej ilości narkotyków, np. kilku gram marihuany, 0,5 grama amfetaminy czy kilku tabletek ecstasy, możliwe jest również orzeczenie warunkowego umorzenia przez sąd postępowania karnego. Sprawca musi jednak spełnić dodatkowe warunki m.in. niekaralność sprawcy za jakiekolwiek przestępstwo umyślne.
Zasady odpowiedzialności karnej zostały zliberalizowane w 2011 roku. Ustawodawca przewidział możliwość odstąpienia od ścigania sprawcy. W artykule 62a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii wskazano, iż postępowanie można umorzyć przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:
· sprawca posiadał środki odurzające lub substancje psychotropowe w ilości nieznacznej,
· były one przeznaczone na własny użytek sprawcy,
· orzeczenie kary wobec sprawcy byłoby niecelowe ze względu na okoliczności popełnienia czynu, a także stopień jego społecznej szkodliwości.
Wyżej wskazana instytycja ma charakter fakultatywny, co oznacza, że organy ścigania mogą, lecz nie muszą z niej skorzystać.
Pojęcie znacznej ilości środków odurzających lub substancji psychoaktywnych nie zostało zdefiniowane w ustawie. W judykaturze Sądu Najwyższego konsekwentnie przyjęto iż znaczna ilość narkotyków to taka, która wystarcza do jednorazowego odurzenia się co najmniej kilkudziesięciu osób (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2013 r., sygn. akt III KK 25/13).
Co decyduje o przyjęciu łagodniejszej bądź surowszej kwalifikacji prawnej czynu ?
Przede wszystkim całościowa ocena jego społecznej szkodliwości. Sąd będzie brał pod uwagę ilość i rodzaj posiadanego narkotyku, a także osobę sprawcy przestępstwa – jego dotychczasową postawę, sytuację życiową, okoliczności wejścia w posiadanie narkotyków.
Odnośnie posiadanie narkotyków na własny użytek Sąd Najwyższy wypowiedział się w uchwale siedmiu sędziów z 27 stycznia 2011 r., (sygn. akt I KZP 24/10). Wskazano w niej, iż posiadaniem środka odurzającego lub substancji psychotropowej w rozumieniu art. 62 ustawy z dnia 21 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii jest „każde dysponowanie takim środkiem lub substancją, a więc także związane z jego użyciem lub zamiarem użycia”.
Podkreślić należy, iż w tym samym orzeczeniu, Sąd Najwyższy wskazał również, iż z samego faktu stwierdzenia w organizmie określonej osoby obecności narkotyków nie należy automatycznie wywodzić faktu posiadania ich przez tę osobę.
Podsumowując, wskazać należy, iż na ocenę prawnokarną każdego czynu, a tym samym na ewentualną karę wymierzoną za popełniony czyn, ma wpływ wiele czynników tj. od m.in. okoliczności zatrzymania, przez ilość i rodzaj posiadanej substancji aż do osoby samego sprawcy. Każdy przypadek musi być rozpatrywany indywidualnie, zaś pomoc profesjonalisty może okazać się niezbędna.