W związku z otwarciem granic, swobodą przemieszczania i zamieszkania, wiele osob z Polski wybrało życie poza granicami naszego kraju. Niekiedy spowodowane to było wydarzeniami z przeszłości np. konflikt z prawem. Przebywając za granicą, mając stałą pracę, ustabilizowane życie rodzinne, pojawia się chęć i potrzeba uregulowania swojego statusu prawnego, rozliczenia z przeszłością. Czy możliwe jest zatem odbycie prawomocnie orzeczonej kary pozbawienia wolności w kraju przebywania, a nie w Polsce ?

Na tak postawione pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. W rozdziale 66f kodeksu postępowania karnego uregulowano przepisy dotyczące wystąpienia do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie kary pozbawienia wolności.

Podkreślenia wymaga, iż omawiana instytucja dotyczy osob, które zostały już skazane prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności przez sąd w Polsce. Chodzi o kary podlegające wykonaniu. Przekazanie do wykonania za granicę kary warunkowo zawieszonej, kary której wykonanie zostało odroczone bądź wstrzymane jest niemożliwe. Można natomiast przekazać do wykonania karę pozbawienia wolności która pierwotnie została orzeczona z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, a w późniejszym czasie zarządzono jej wykonanie.

Zgodnie z dyspozycją art. 611t kpk  w razie prawomocnego orzeczenia przez sąd polski wobec obywatela polskiego lub cudzoziemca kary pozbawienia wolności podlegającej wykonaniu, sąd okręgowy, w którego okręgu wydano orzeczenie, za zgodą skazanego, może wystąpić o wykonanie orzeczenia bezpośrednio do właściwego sądu lub innego organu państwa członkowskiego Unii Europejskiej, zwanego w niniejszym rozdziale „państwem wykonania orzeczenia”, jeżeli przekazanie orzeczenia do wykonania pozwoli w większym stopniu zrealizować wychowawcze i zapobiegawcze cele kary.

Wystąpienie może nastąpić także na wniosek Ministra Sprawiedliwości, właściwego sądu lub innego organu państwa wykonania orzeczenia lub skazanego.

Wystąpienie, sąd kieruje do właściwego sądu lub innego organu:

1)   państwa wykonania orzeczenia, którego skazany jest obywatelem i w którym posiada stałe lub czasowe miejsce pobytu,

2)   państwa wykonania orzeczenia, którego skazany jest obywatelem i w którym nie posiada stałego lub czasowego miejsca pobytu, lecz na podstawie prawomocnej decyzji będzie do niego wydalony po odbyciu kary lub zwolnieniu z zakładu karnego,

3)   innego państwa wykonania orzeczenia, za zgodą właściwego sądu lub innego organu tego państwa

– o ile skazany przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w państwie, do którego skierowano wystąpienie.

Zgoda skazanego na przekazanie nie jest wymagana, w wypadku gdy orzeczenie jest przekazywane do:

1)   państwa wykonania orzeczenia, którego skazany jest obywatelem i w którym posiada stałe lub czasowe miejsce pobytu,

2) państwa wykonania orzeczenia, do którego skazany będzie wydalony po odbyciu kary lub zwolnieniu z zakładu karnego na podstawie prawomocnej decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu,

3)   państwa wykonania orzeczenia, do którego skazany zbiegł z obawy przed toczącym się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej postępowaniem karnym lub obowiązkiem odbycia orzeczonej kary.

W przepisach kodeksu postępowania karnego brak jest określenia minimalnego wymiaru kary pozbawienia wolności, która może być do przekazana do wykonania. Niemniej jednak, w decyzji ramowej Rady 2008/909/WSiSW z dnia 27 listopada 2008 r. o stosowaniu zasady wzajemnego uznawania do wyroków skazujących na karę pozbawienia wolności lub inny środek polegający na pozbawieniu wolności – w celu wykonania tych wyroków w Unii Europejskiej, w art. 6 ust. 1 pkt h wskazano, iż : właściwy organ państwa wykonującego może odmówić uznania wyroku i wykonania kary jeżeli: W chwili otrzymania wyroku przez właściwy organ państwa wykonującego pozostało do odbycia mniej niż sześć miesięcy kary

Podkreślenia wymaga, iż wskazana powyżej instytucja, nie znajduje zastosowania wobec osób poszukiwanych Europejskim Nakazem Aresztowania ( ENA ) w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym bądź postępowaniem sądowym przed wydaniem wyroku skazującego.

Podsumowując, uznać należy, iż opisane rozwiązanie prawne może pomóc „rozliczyć się z wymiarem sprawiedliwości“ w sposób niekiedy bardzo korzystny dla skazanego i jego rodziny. Warto wspomnieć, iż w systemach prawnych krajów Unii Europjskiej mogą obowiązywać przepisy korzystniejsze dla skazanego np. w zakresie warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary czy też formy odbywnia kary pozbawienia wolności w warunkach aresztu domowego. Z uwagi na złożoność zagadnień, występujące różnice w systemach prawnych, zalecamy zlecenie prowadzenia postępowania profesjonalistom.

 

powrót